Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς αναπτύξαμε κάποιες δράσεις για να προωθήσουμε την ενεργή στάση των μαθητών και των μαθητριών μας ενάντια στη βία και στον σχολικο εκφοβισμό:
α) ερωτηματολόγιο σχετικά με την βία και τον σχολικό εκφοβισμό
β) ψήφισμα κατά της σχολικής βίας
γ) βιωματικές δράσεις με την ψυχολόγο του σχολείου
δ) συμμετοχή στον φωτογραφικό διαγωνισμό του ΟΚΑΝΑ
ε) την ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού 1. δράση με την ψυχολόγο του σχολείου και 2. συνεργασία με τους μαθητές και μαθήτριες του Δημοτικού και σχηματισμός λέξεων που αποτυπώνουν την πρόληψη ενάντια στη βία
α) ερωτηματολόγιο
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΥΥΔΡΙΟΥ
Ερωτηματολόγιο για το σχολικό εκφοβισμό.
Το ερωτηματολόγιο είναι ανώνυμο.
Σημείωσε δίπλα από την απάντηση που έχεις επιλέξει.
1. Ποιο είναι το φύλο σου;
Αγόρι
Κορίτσι
2. Σε ποια τάξη πηγαίνεις;
Α’
Β΄
Γ΄
3. Θεωρείς τις σχέσεις σου καλές με τους συμμαθητές σου;
| Πολύ λίγο |
Εάν απαντήσεις Λίγο ή Καθόλου σχολίασε τους λόγους/αιτίες.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4.Ποια από τα παρακάτω θεωρείς ότι είναι περιστατικά βίας ή σχολικού εκφοβισμού;
σωματική βία
καταστροφή προσωπικών αντικειμένων
συναισθηματική βία (απειλές, ειρωνία)
λεκτική βία (προσβλητικές εκφράσεις, βρισιές)
ανεπιθύμητο άγγιγμα
απόρριψη από άλλους
όλα τα παραπάνω
5. Σου έχει συμβεί κάτι από τα προηγούμενα από παιδιά στο σχολείο;
Πολύ Συχνά Μερικές Σπάνια Ποτέ
συχνά φορές
6. Αν σου συνέβη, ανέφερες σε κάποιον το περιστατικό; (σημείωσε όσα νομίζεις)
Σε κάποιον εκπαιδευτικό που εμπιστεύομαι
στη Διευθύντρια του σχολείου
σε εκπαιδευτικό που βρισκόταν κοντά στο περιστατικό
σε άλλους συμμαθητές μου
στους γονείς μου
σε κάποιο φίλο/η μου
σε κανέναν
άλλο
7. Σου φέρθηκαν βίαια/επιθετικά επειδή είσαι:
Αγόρι/κορίτσι
Από άλλη χώρα
Για την εξωτερική σου εμφάνιση
Για την οικονομική σου κατάσταση
Για τη θρησκεία σου
Για τον ερωτικό σου προσανατολισμό
Για το σώμα σου
Για τη σχολική σου επίδοση
Για κάτι άλλο: ……………………………………………………………………………………………………..
8. Έχεις δεχθεί βίαιη συμπεριφορά από άτομα
Μεγαλύτερης ηλικίας
Μικρότερης
Ίδιας
Στο σχολείο
Εκτός σχολείου, από συμμαθητές
Εκτός σχολείου, από άλλα άτομα
9. Πώς νιώθεις όταν σου φέρονται βίαια/επιθετικά;
Χαρά
Λύπη
Θυμό
Φόβο
Αδιαφορία
Άλλο:…………………………………………………………………………………………………………………………..
10. Τι κάνεις όταν δέχεσαι βίαιη συμπεριφορά;
Σωπαίνω και δεν αντιδρώ
Επιτίθεμαι κι εγώ
Καλώ σε βοήθεια
Το λέω μετά σε κάποια/κάποιον
Απευθύνομαι στον Σύμβουλο Σχολικής Ζωής
Απευθύνομαι στη Διευθύντρια
Άλλο: …………………………………………………………………………………………………………………..
11. Όταν δέχεσαι βία/επιθετικότητα, νιώθεις εμπιστοσύνη ότι μπορούν να σε στηρίξουν;
Οι καθηγήτριες/καθηγητές σου;
Οι συμμαθήτριες/συμμαθητές σου;
12. Έχεις φερθεί εσύ βίαια στο σχολείο σου;
Ναι
Όχι
13. Πώς νιώθεις όταν φέρεσαι βίαια;
Χαρά
Λύπη
Θυμό
Φόβο
Αδιαφορία
ότι είμαι δυνατός/δυνατή
ικανοποίηση γιατί θέλω οι συμμαθητές μου να απευθύνονται πάντα σε εμένα όταν έχουν πρόβλημα με κάποιον συμμαθητή τους.
αναγνώριση από τους συμμαθητές μου
ότι διασκεδάζω τους συμμαθητές/τριές μου
ότι κάνω αυτό που με παροτρύνουν οι συμμαθητές/τριές μου να κάνω
άλλο………………………………………………………………………………………………………………………
14. Εσύ φέρεσαι βίαια σε κάποιον/κάποια επειδή είναι:
Αγόρι/κορίτσι
Από άλλη χώρα
Για την εξωτερική εμφάνιση
Για τη θρησκεία
Για τον ερωτικό προσανατολισμό
Για το σώμα
Για τη σχολική επίδοση
Άλλο: ……………………………………………………………………………………………………………………….
15. Πώς αντιδράς όταν κάποια/κάποιος φέρεται βίαια μπροστά σου σε
συμμαθήτριά σου ή συμμαθητή σου στο σχολείο;
Απλά παρατηρώ σιωπηλά, χωρίς να κάνω τίποτα
Παρεμβαίνω και λέω να σταματήσει
Ενημερώνω τη Διευθύντρια ή τον Σύμβουλο Σχολικής Ζωής
Το λέω σε άλλα πρόσωπα
Συμπεριφέρομαι κι εγώ βίαια
Γελάω
Φοβάμαι/τρομοκρατούμαι
Απομακρύνομαι σαν να μη συνέβη ποτέ το περιστατικό.
Άλλο: ………………………………………………………………………………………………………………………….
16. Τι θέλεις να γίνει στο σχολείο μας για την αντιμετώπιση της βίας;
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Το ερωτηματολόγιο αναφέρεται στον σχολικό εκφοβισμό και σε όλα τα πιθανά είδη σχολικής βίας όπως σωματική, λεκτική, συναισθηματική-ψυχολογική και σεξουαλική.
Το ερωτηματολόγιο δόθηκε στους μαθητές του Γυμνασίου Ευυδρίου, στην αρχή του σχολικού έτους 2024-25. Απαντήθηκε συνολικά από 27 μαθήτριες και μαθητές (9 κορίτσια – 18 αγόρια).’
Οι περισσότεροι μαθητές και μαθήτριες φοιτούσαν στην Γ’ Γυμνασίου (ποσοστό 44%), ενώ από την Β’ Γυμνασίου απάντησαν 10 μαθητές (ποσοστό 37%) και από την Α’ Γυμνασίου 5 μαθητές (ποσοστό 19%).
Σχετικά με το ποια θεωρούνε ότι είναι περιστατικά βίας ή σχολικού εκφοβισμού η πλειοψηφία απάντησε τη ‘‘συναισθηματική βία (απειλές, ειρωνία)’’ και τη ‘‘σωματική βία’’.
Μεγάλο ποσοστό απάντησε την ‘‘καταστροφή προσωπικών αντικειμένων’’, τη ‘‘λεκτική βία’’ και ‘‘όλα τα παραπάνω’’.
Λίγοι ανέφεραν το ‘‘ανεπιθύμητο άγγιγμα’’ και την ‘‘απόρριψη από άλλους’’.
Οι περισσότεροι θεωρούν τις σχέσεις με τους συμμαθητές τους αρκετά καλές και πολύ καλές και δεν έχουν δεχτεί κάποια μορφή βίας.
Στην περίπτωση που τους συνέβαινε όμως κάτι θα το ανέφεραν κυρίως στην Διευθύντρια του σχολείου, στους γονείς τους και σε κάποιον εκπαιδευτικό.
Οι ελάχιστοι μαθητές που έχουν δεχτεί βία, ήταν από μεγαλύτερης και ίδιας ηλικίας άτομα, στο σχολείο και κυρίως για το σώμα τους ή γενικότερα για την εξωτερική τους εμφάνιση και τη σχολική τους επίδοση.
Το συναίσθημα που επικρατεί στους μαθητές που δέχονται βίαιη επίθεση είναι ο θυμός και η λύπη και είτε απευθύνονται στη Διευθύντρια είτε σωπαίνουν και δεν αντιδρούν.
Ακόμη νιώθουν εμπιστοσύνη ότι μπορούν να τους στηρίξουν κυρίως οι συμμαθητές τους και δευτερεύοντος οι καθηγητές τους.
Όσον αφορά τους μαθητές που έχουν οι ίδιοι φερθεί βίαια στο σχολείο, ήταν πολύ λίγοι, φέρθηκαν έτσι για το σώμα κάποιου συμμαθητή τους και ένιωσαν θυμό και λύπη.
Σχεδόν όλοι οι μαθητές δήλωσαν πως αν είναι παρόντες σε ένα περιστατικό βίας θα παρέμβουν για να το σταματήσουν και θα ενημερώσουν τη Διευθύντρια ή τον Σύμβουλο Σχολικής Ζωής.
Τέλος στα μέτρα που θέλουν να πάρει το σχολείο για την αντιμετώπιση της βίας περιλαμβάνονται οι πιο αυστηροί κανόνες και η πιο αυστηρή τιμωρία σε αυτούς που το πράττουν, οι δράσεις και οι συζητήσεις πάνω σε αυτό το θέμα και η τοποθέτηση καμερών.
β) ΨΗΦΙΣΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
Εμείς, οι μαθήτριες, οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του Γυμνασίου Μ. Ευυδρίου, ενώνουμε τις φωνές μας και δηλώνουμε με σαφήνεια και αποφασιστικότητα ότι καταδικάζουμε κάθε μορφή σχολικής βίας και εκφοβισμού.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι:
- Η σχολική βία, σε οποιαδήποτε μορφή της (λεκτική, σωματική, ψυχολογική, διαδικτυακή), επηρεάζει αρνητικά την ψυχική υγεία, την αυτοεκτίμηση και τη σχολική πορεία των μαθητών.
- Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να φοιτά σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό σχολικό περιβάλλον.
- Η πρόληψη και η αντιμετώπιση της βίας απαιτούν τη συνεργασία μαθητών, εκπαιδευτικών, γονέων και της ευρύτερης κοινωνίας.
Δεσμευόμαστε να:
- Καταγγέλλουμε κάθε μορφή βίας και εκφοβισμού, είτε είμαστε θύματα είτε μάρτυρες.
- Δημιουργούμε ένα σχολικό περιβάλλον σεβασμού και συνεργασίας, προωθώντας τη φιλία, την αλληλεγγύη και τη συμπερίληψη.
- Αντιμετωπίζουμε τις συγκρούσεις ειρηνικά, μέσω του διαλόγου και της ενσυναίσθησης.
- Υποστηρίζουμε τους μαθητές που έχουν υποστεί εκφοβισμό και τους ενθαρρύνουμε να μιλήσουν.
- Συνεργαζόμαστε με τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς για την πρόληψη και την αντιμετώπιση περιστατικών βίας.
- Προωθούμε δράσεις ευαισθητοποίησης μέσα από συζητήσεις, εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.
- Ενισχύουμε την καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων για να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τις σχέσεις μας με σεβασμό.
Το παρόν ψήφισμα εγκρίνεται από τη μαθητική κοινότητα και το διδακτικό προσωπικό του σχολείου μας, και παραμένει ανοιχτό για υπογραφές από όλους όσοι επιθυμούν να στηρίξουν τη δέσμευσή μας για ένα σχολείο χωρίς βία.
Υπογραφές
Οι μαθητές και οι μαθήτριες Οι εκπαιδευτικοί
ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ (υπεύθυνη: κ. Αθανασία Ταμπούρη)
01/04/2025
Βιωματική δραστηριότητα – άσκηση ενεργητικής ακρόασης
Τα μέλη της τάξης χωρίζονται σε ζευγάρια, ο συντονιστής χωρίζει τα ζευγάρια και το ένα μέλος βγαίνει από την αίθουσα και το άλλο μένει μέσα. Ο συντονιστής δίνει οδηγίες στους μέσα να σκεφτούν μια ευχάριστη κατάσταση που βίωσαν για να την αφηγηθούν στο ζευγάρι τους. Σε αυτούς που είναι έξω από την αίθουσα μοιράζει ρόλους π.χ. να μην προσέχουν τον άλλον που μιλάει α)χαζεύοντας β)μιλώντας γ)παρατηρώντας τους άλλους κ.λ.π. Στη συνέχεια συζητούμε για το πώς ένιωσαν.
08/04/2025
Βιωματική δραστηριότητα – άσκηση ενεργητικής ακρόασης
Σε ζεύγη προετοιμάζουμε παιχνίδια ρόλων – καταστάσεις στις οποίες ο ένας απογοητεύεται και είναι έτοιμος να τα παρατήσει και ο άλλος τον εμψυχώνει για να συνεχίσει. Δίνουμε έμφαση στον τρόπο που μιλάμε, ώστε να είναι ενθαρρυντικός («Μπορείς να τα καταφέρεις», «Μην το βάζεις κάτω») και όχι κοροϊδευτικός ή υποτιμητικός (π.χ. «Μην κάνεις σαν μωρό»).
Βιωματική δραστηριότητα – άσκηση ενεργητικής ακρόασης
Α) Πλάτη-πλάτη σε ζευγάρια ο ένας μιλά στον άλλον για κάτι που τον απασχολεί ή για κάτι σημαντικό που συνέβη πρόσφατα, ενώ ο άλλος σιωπά εντελώς (2-3 λεπτά)
Β) Επαναλάβετε την αφήγηση γυρνώντας πρόσωπο με πρόσωπο. Ο ακροατής δείχνει έντονα το ενδιαφέρον του. Πως νιώσατε σε κάθε μια από τις δυο περιπτώσεις;
29/04/2025
Βιωματική δραστηριότητα – άσκηση ενεργητικής ακρόασης
Α) Πλάτη-πλάτη σε ζευγάρια ο ένας μιλά στον άλλον για κάτι που τον απασχολεί ή για κάτι σημαντικό που συνέβη πρόσφατα, ενώ ο άλλος σιωπά εντελώς (2-3 λεπτά)
Β) Επαναλάβετε την αφήγηση γυρνώντας πρόσωπο με πρόσωπο. Ο ακροατής δείχνει έντονα το ενδιαφέρον του. Πως νιώσατε σε κάθε μια από τις δυο περιπτώσεις;
Σενάριο-Κοινωνικός αποκλεισμός-Ψυχολογική βία:
Είσαι ένα κορίτσι που ανήκεις στην παρέα των δημοφιλών κοριτσιών του σχολείου. Μία νέα μαθήτρια στο σχολείο προσπαθεί να μπει στην παρέα σας, αλλά οι φίλες σου δεν την αποδέχονται, τη σχολιάζουν ως κακοντυμένη, «φτωχιά» και κακή μαθήτρια. Στην πρότασή σου να την κάνετε παρέα γιατί έχει καλό χαρακτήρα, αντιδρούν αρνητικά και εν τέλει σου λένε «διάλεξε: ή αυτή ή εμείς».
Ένας εθελοντής στέκεται όρθιος και χρησιμεύει ως μοντέλο. Δεξιά και αριστερά του, εναλλάξ και ακουμπώντας τον ώμο του, οι συμμετέχοντες στέκονται και λένε από ένα επιχείρημα υπέρ ή κατά της στάσης του θεατή-κοριτσιού του κοινωνικού αποκλεισμού, σαν να είναι τα αγγελάκια και τα διαβολάκια στη σκέψη του, π.χ. «άσε τώρα, δεν θα αφήσω και τις φίλες μου που τις έχω τόσα χρόνια τώρα», «εγώ θα προσπαθήσω να πείσω την παρέα μου να την αποδεχθεί γιατί θέλω να τα έχω καλά με τη συνείδησή μου».
Οι συμμετέχοντες δημιουργούν δύο ομόκεντρους κύκλους. Ο εσωτερικός κύκλος είναι το κορίτσι-θεατής της βίας και απλώς κρατάει τα μάτια κλειστά στη δραστηριότητα. Ο εξωτερικός κύκλος χρησιμοποιεί και πάλι τα επιχειρήματα της προηγούμενης δράσης, τα λέει από μία φορά φωναχτά και με τις οδηγίες του εμψυχωτή σε δεύτερη φάση τα επαναλαμβάνει πολλές φορές, όλοι μαζί ταυτόχρονα και ψιθυριστά και ενώ παράλληλα κινείται γύρω-γύρω από το μέσα κύκλο.
06/05/2024
1. Ζητάμε από τους μαθητές να σχηματίσουν με τις καρέκλες τους έναν κύκλο. Ο συντονιστής παραμένει εκτός κύκλου.
2. Ξεκινά το παιχνίδι ζητώντας από τους μαθητές να αλλάξουν θέσεις μεταξύ τους «μόνο όσοι φορούν, π.χ. τζιν παντελόνι». Ο όρος του παιχνιδιού είναι ότι κανένας δεν πρέπει να καθίσει στη θέση όπου ήταν πριν. Συνεχίζουμε ζητώντας να αλλάξουν θέση «όσοι φορούν γυαλιά», «όσοι έχουν ξανθά μαλλιά», «όσοι αντιπαθούν τα μαθηματικά», «όσοι γεννήθηκαν στην Αθήνα» κ.ο.κ. Οι οδηγίες μπορεί να δίνονται με διάφορους ρυθμούς, ώστε να υπάρχει παλμός.
3. Μετά από λίγο αφαιρούμε από τον κύκλο μία καρέκλα. Κάποιος μαθητής θα μείνει όρθιος στο κέντρο του κύκλου και αυτός θα συνεχίσει το παιχνίδι, προσπαθώντας με τις οδηγίες του να σηκώσει τους άλλους ώστε να καθίσει αυτός. Έτσι, αρκετοί μαθητές έχουν τη δυνατότητα να αναλάβουν το ρόλο του συντονιστή.
4. Σημάνουμε τη λήξη του παιχνιδιού. Βάζουμε πίσω την καρέκλα που λείπει και
ζητάμε από τους μαθητές να καθίσουν. 5. Ανοίγουμε ομαδική συζήτηση.
13/05/2025
Ο συντονιστής αναφέρει στα παιδιά: «Μπορούμε τώρα να παίξουμε ένα πολύ ωραίο παιχνίδι όπου ο ένας θα συμπληρώνει τον άλλο». Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο. Ο συντονιστής γράφει ως τίτλο στον πίνακα τη φράση «Πάω ταξίδι, αλλά πρώτα πρέπει να πλύνω τα παράθυρα». Ένας μαθητής-παίκτης αρχίζει το παιχνίδι λέγοντας τη φράση «Πάω ταξίδι, αλλά πρώτα πρέπει να πλύνω τα παράθυρα» και ταυτόχρονα δείχνει με κίνηση πώς «πλένει τα παράθυρα». Κάθε επόμενος παίκτης επαναλαμβάνει αυτά τα αρχικά λόγια και την κίνηση, και μετά προσθέτει κάτι δικό του με μία ανάλογη κίνηση. Π.χ., ο 2ος παίκτης λέει και πράττει: «Πάω ταξίδι, αλλά πρώτα πρέπει να πλύνω τα παράθυρα» και «να λούσω τα μαλλιά μου». Ο 3ος παίκτης: «Πάω ταξίδι, αλλά πρώτα πρέπει να πλύνω τα παράθυρα» , «να λούσω τα μαλλιά μου» και «να φάω παγωτό» κ.ο.κ. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ο εκπαιδευτικός γράφει στον πίνακα τις ενέργειες που προσθέτει κάθε παίκτης με τη σειρά (ώστε να τις θυμούνται οι μαθητές στο τέλος). Η σειρά γίνεται όλο και πιο μεγάλη. Στο τέλος όλη η ομάδα επαναλαμβάνει τη σειρά φράσεων και κινήσεων μαζί. Κλείνοντας, ο εκπαιδευτικός υπογραμμίζει το νόημα του παιχνιδιού που είναι να βιώσουν οι μαθητές πόσο διασκεδαστικό και εμπλουτιστικό είναι για τους ανθρώπους να καταφέρνουν να αποδέχονται και να χρησιμοποιούν τις διαφορές αλληλοσυμπληρωματικά.
δ) συμμετοχή στον φωτογραφικό διαγωνισμό του ΟΚΑΝΑ
μετά από πολλές ιδέες, άλλες εφαρμόσιμες και άλλες όχι, τα παιδιά κατέληξαν ότι η φωτογραφία που θα αντιπροσώπευε το ΜΑΖΙ, τη δύναμη που δίνει η αίσθηση να ανήκεις σε μια ομάδα, ήταν η εξής:
ε) Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σχολικού Εκφοβισμού, η οποία έχει καθιερωθεί στις 6 Μαρτίου, 1. πραγματοποιήθηκαν δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου απέναντι στα περιστατικά συστηματικής και επαναλαμβανόμενης βίας, τα οποία λαμβάνουν όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις στη σχολική πραγματικότητα.
Αρχικά, έγινε ενημέρωση – παρουσίαση για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Πιο συγκεκριμένα, αποσαφηνίστηκε ο ορισμός του σχολικού εκφοβισμού, τονίστηκαν τα χαρακτηριστικά του θύτη, του θύματος και του παρατηρητή, οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις του bullying καθώς και τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου.
Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε βιωματική δραστηριότητα με τη χρήση μικρών υποθετικών σεναρίων. Οι μαθητές και οι μαθήτριες κλήθηκαν να διαβάσουν από ένα σενάριο και να αποφασίσουν αν αυτό το σενάριο πρόκειται για bullying, εάν δεν πρόκειται για bullying και αν ίσως πρόκειται για bullying. Κάθε απόφασή τους έπρεπε να την υποστηρίξουν με επιχειρήματα.
Τέλος, οι μαθητές παρακολούθησαν ένα βίντεο από το Χαμόγελο του Παιδιού («Οι σκέψεις της Νεφέλης»), το οποίο πραγματευόταν το φαινόμενο του bullying και ακολούθησε σχετική συζήτηση.
Προβολή ταινίας: Wonder
Τις δράσεις οργάνωσε και συντόνισε η ψυχολόγος του σχολείου κ. Αθανασία Ταμπούρη
2. συνεργασία με τους μαθητές και μαθήτριες του Δημοτικού και σχηματισμός λέξεων που αποτυπώνουν την πρόληψη ενάντια στη βία. ΜΙΛΑ και ένα χαμόγελο. Ευχαριστούμε πολύ τον Χρήστο Τασιόπουλο για την λήψη των αεροφωτογραφιών
είναι σημαντικό να συνεργαζόμαστε
